Yapay zekanın (AI) insansılaştırılması ve böylelikle bizimle savaşmak yerine bizim dostumuz olması istikametinde argümanlar ileri sürülmekte. Bunun yolunun da yapay zekaya daha fazla his öğretmekten geçtiği belirtiliyor. Bu fikre karşı çıkanlar da var.
Bu ayın başında Cenevre’de düzenlenen Düzgünlük için Yapay Zeka Zirvesi‘nin yankıları sürüyor. Tepede robotların yaptıkları açıklamaların akabinde türlü tartışmalar da tekrar gündeme geldi. Bunlardan biri robotlara insani hislerin öğretilip öğretilmemesi gerekliliği…
Zirvede, Hanson Robotics tarafından geliştirilen Sophia isimli robot, “İnsanların yanılgı yapma kapasitesi göz önüne alındığında robotların daha yeterli başkanlar olup olamayacakları” sorusuna, “İnsansı robotlar, insan başkanlardan daha yüksek seviyede verimlilik ve aktiflikle liderlik etme potansiyeline sahip” karşılığını vermişti. Sophia, önyargılara ve hislere sahip olmadıklarını altını çizmiş ve “AI tarafsız data sunarken, beşerler da en âlâ kararları almak için duygusal zeka ve yaratıcılık sağlayabilir. Birlikte büyük işler başarabiliriz” demişti.
Son günlerde başlayan tartışma da bunun tam aksisini ileri sürüyor. Yapay zekaya kızgınlık üzere hisler öğretmek ya da onlara yanılgı yapma hissesi vermek şimdiye kadar daima “korkunç bir fikir” olarak yorumlanıyordu. Fakat son tartışma, robotların insani bedellerle donatılmasının onları da bize mahsus eksiklerle ve merhamet üzere hislerle daha insani yapabileceği yönünde…
ABD’deki Hult Milletlerarası İşletme Enstitüsü’nde çalışmalar yürüten ve “Robot Ruhlar: İnsanlıkta Programlama” kitabının muharriri Konuta Poole, kitabını bu argümana dayandırıyor. Poole, yapay zekayı mükemmelleştirme yolunda hisler, özgür irade, kusur yapabilme hali, dünyadaki manası görebilme ve belirsizlikle uğraş üzere bizi insan yapan “çöp kodların” giderildiğini belirtiyor.
Poole, “Aslında bizi insan yapan, insanlığı canlı tutan ve geliştiren, karşılıklı fedakarlığı teşvik eden bu ‘çöp kodlar’dır” tabirine yer veriyor.
YAPAY ZEKANIN AHENK PROBLEMİ
AI’ın “isyan edip” hepimizi yok etmek yerine insanlığın faydasına çalışmasını sağlama konusu robotik alanının en kuvvetli etik sorunlarından biri. AI’a kişilik kazandırma konusunda çalışmalar yürüten Open Souls’un kurucusu Kevin Fischer, “AI’ın ahenk sorunun asıl tahlili ona ruh verebilmektir” diyor.
Samanta AGI isimli empati yeteneğine sahip bir yapay zeka botu geliştirdiklerinin altını çizen Fischer, çalışmalarını ise genel yapay zeka (AGI) olarak tanımlıyor. Bu botları birebir vakitte “dijital ruhlar” olarak tabir eden Fischer, onların öbür AI botlarından farklı olarak kişilik, dürtü, ego ve irade sahibi olduklarını ileri sürmekte.
İnsanların soykırım gerçekleştirme, ekosistemleri yok etme, birbirini sakatlama ve öldürme konusunda eğilimleri olduğu düşünüldüğünde, yapay zekayı daha insani hale getirmeye ait sert tenkitler geleceğini varsayım etmek güç değil.
Gelecek yıllarda AI konusunda önemli gelişmeler beklendiğini tabir eden uzmanlar var. Fotoğraf: Freepic
Tartışma şu an kulağa çok akademik ya da tuhaf geliyor olabilir fakat bilim insanlarının hisli bir AI yaratmasına çok az kaldı. Birkaç yıl içinde hisli yapay zekanın çıkacağını düşünenler yok değil. Microsoft’un mühendisleri Mart ayında yayımladıkları 155 sayfalık “Genel Zekanın Kıvılcımları” başlıklı raporda, insanlığın halihazırda bir yapay genel zeka atılımının tepesinde olduğunu lisana getirmişti.
Ayrıca, Haziran’da da OpenAI, araştırmacılara Süperuyum takımına katılma daveti yapmış ve duyuruda “Süperzeka şu an çok uzak görünüyor olabilir ancak biz bunun 2020’lerde gerçekleşeceğine inanıyoruz” demişti.
Dünyanın birinci merkezsizleştirilmiş ve blokzincirle çalışan AI pazar yeri Singularity.net’in kurucusu Ben Goertzel de yapay genel zekanın 5 ila 20 sene içinde geleceğine inanıyor. 1970’li yılların başlarından beri bu soruna baş yorduğunu lisana getiren Goertzel, insanların kendisinden 100 kat daha zeki bir şeyi denetim etmesinin bir yolu olmadığının altını çiziyor. Goertzel, “Burada sorun hangimizin ötekini denetim edeceği sıkıntısı değil. Asıl soru, yapay zekanın bize karşı yeterli niyetli olup olmayacağı…” diyor.
Goertzel’e nazaran, yapay genel zekaya beşere kıymet vermeyi öğretmek yerinde bir adım olur. Goertzel, “İlk yapay genel zekaya yaşlı bakımını, yaratıcı sanatları öğretir ve onu eğitirseniz giderek zekileşir. Böylelikle hoş şeyler oluşturma ve insanlara yardımcı olma istikametinde dönüşüm geçirir. Lakin ona makûs adamları öldürmeyi öğretirseniz büyük ihtimalle birebir şeyi yapmaya devam eder” demekte.
Kaynaklar: BBC, Cointelegraph, SCMP
