Yönetişim token, merkezi olmayan bir özerk kuruluş (DAO) tarafından yürütülen kripto para ünitesi ve ana akım projeler tarafından verilir. Bir yönetişim token’ına sahip olmak, sahibini otomatik olarak DAO’nun bir üyesi yapar. Yani bu token’lar, sahiplerinin topluluğa ilişkin bir projenin idaresindeki hissesini da yansıtır.
Yönetişim Token’ları Nedir?
Bir akıllı mukavele, merkezi olmayan uygulama yahut mahallî blokzincir proje grubu, karar verme sürecini demokratikleştirmek ve merkezileştirmek istediğinde, bu gücü kendi topluluğuna vermek için yönetişim tokenlerini kullanır. Topluluğa ilişkin blokzincir ve kripto para ünitesi projelerine ekseriyetle Merkezi Olmayan Otonom Kuruluşlar (DAO’lar) denir. Birçok DAO’nun çalışması için bir token gerekir ve bu tokenler belirli başlı yükümlülüklerle donatılır.
Bir yönetişim tokeni, sahiplerine DAO’ların yönetişim portallarında uygunlaştırma teklifleri üzerinde oy kullanma hakkı verir. Yönetişim tokenleri, sahiplerinin topluluğa ilişkin bir projenin yahut hükümetin yönetimindeki hissesini temsil eder ve bir DAO’nun yönetişim tokenine sahip olmak, oy verebilmek için tek kriterdir. Öbür kimi durumlarda, idare tokenlerine ek olarak dikkat edilen birkaç öbür kriter de olabilir. Nihayetinde, yönetişim tokenleri, topluluğa ilişkin bir projenin idaresine açılan kapılardır.
Yönetişim Token’ları Nasıl Kullanılır?
Bir yönetişim tokenine sahip olmak, bir DAO’nun yönetişimine katılmanın sadece birinci adımıdır. Süreç, farklı DAO’lar için farklılık gösterebilse de, ekseriyetle bu formda çalışırlar.
DAO’lar oylama sistemleri için kriterleri tanımlar – buna uygunluk kriterleri ve genel ve ferdî oy geçerliliği kriterleri dahildir. Örneğin, bir DAO, üyelerinin (veya arzdaki yönetişim tokenlerinin) %yüzde 40’ından azı oylamaya katılmazsa tüm oylama sürecini geçersiz ilan edebilir. Bu evvelce tanımlanmış şartları kullanarak, ekseriyetle bir tartışma forumu ve bir anlık manzara portalı içeren bir oylama platformu geliştirirler.
Bazı projeler, yönetişim sistemini çekirdek kodlarına da dahil eder ve DAO, bunun üzere projelerin doğal bir kesimidir.
Topluluğun teknolojisini, genel idaresini yahut pazarlamasını geliştirmeye yönelik teklifler bir topluluk forumunda sunulur, tartışılır ve akabinde oylama portalında oylamaya sunulur.
DAO’ların idare tokenlerini kullanma yollarından biri, yönetişim portallarını, sahiplerinin cüzdanlarıyla temas kurabilecekleri ve sahip oldukları token sayısına nazaran oy vermeye devam edebilecekleri biçimde kurmaktır. Platform, bağlı cüzdanlardaki token sayısını otomatik olarak yahut bir akıllı mukavele aracılığıyla algılar ve üyelerin oy verme talebini cüzdanlarından imzalamasına müsaade verir.
İkinci durum, bir token kilitleme sürecini içerir ve çoklukla ilgili token’ın modeline nazarandır. Bu sistem ekseriyetle oylama dışında öbür faydaları olan tokenler için benimsenir. Katılmak için, projenin idare tokenlerinin sahipleri, tokenlerini kilitler ve belirtildiği üzere Ve tokenlerini alırlar. Seçmen Escrowed tokenleri daha sonra sadece oylama hedefiyle kullanılır. Kilitli tokenlere, kullanılana kadar erişilemez. Birtakım DAO’lar, Pendle’da görüldüğü üzere, Ve token sahiplerine ek seçmen APY’si sunarak bu hareketi teşvik eder.
Başka bir örnekte, kimi DAO’lar, yönetişim tokeni sahiplerinin, kendi isimlerine teklifleri oylayan bir doğrulayıcıya (delege) tokenlerini stake etmesine müsaade verebilir. Bunun üzere sistemler, merkezileşmeye karşı savunmasız olabilir, fakat toplu bir oylama sistemi istendiğinde işe fayda. Örneğin, Optimizm, idare sıkıntıları kelam konusu olduğunda, sahiplerin kendilerine oy verecek bir delege seçmesine imkan tanır.
Üye oylarını onayladığında, bu durumların rastgele birinde portal oyları gerçek vakitli olarak toplayarak şeffaflığı sağlar. Topluluk, yazgısını portal aracılığıyla öğrenir ve bir topluluk oylamasından geçerse teklif adabına uygun olarak uygulanır, aksi takdirde duruma nazaran çöpe atılır yahut gözden geçirilir.
