Tasfiye, sırf borç ve malları değil birebir vakitte kripto para piyasasını da ilgilendiren kıymetli bir kavramdır. Kriptoda likidasyon olarak da bilinen tasfiye, “bir alım satım durumunun zorla kapatılması” demektir.
Kriptoda tasfiye ne demek?
Kriptoda tasfiye (likidasyon), bir alım satım durumunun zorla kapatılmasıdır. Bu çoklukla bir durumu kapatacak marjın tükenmesi, yani sürecin kapatılması gerektiği için gerçekleşir ve kaldıracın bir işlevidir.
Daha kıymetli ölçüde kripto ticareti yapmak için bir kripto para borsasından borç alma hareketi marjin ticareti olarak bilinir. Bu, yatırımcıya daha fazla satın alma gücü ve daha yüksek getiri imkanı sağlayabilir.
Başka bir deyişle, kaldıraç, kişinin fonlarının müsaade verdiğinden daha kıymetli bir durum oluşturmak için ödünç alınan fonları kullanır. Bununla birlikte, bu tıp yatırımcılar için daha yüksek risk de içerir, zira kaldıraçlı holdingler, piyasa aleyhlerine giderse süratle tasfiye edilebilir.
Ancak marjin ticareti elbette parasız para değildir. Kaldıraçlı bir alım satım konumu oluşturmak için borsa, yatırımcının teminat olarak çoklukla “başlangıç teminatı” olarak isimlendirilen parayı (fiat ya da kripto) koymasını gerektirir.
Bu peşin sermaye, fiyatların çok çılgınca dalgalanması durumunda borçluyu muhafazayı amaçlamaktadır. Durumun deltasının karşısındaki azamî fiyata likidasyon fiyatı denir. Piyasa fiyatı bu fiyattan süreç görürse konum tasfiye edilir.
Kripto para piyasalarında çok az düzenleme olduğundan ve üçüncü taraflar her vakit kuralları uygulama yetkisine sahip olmadığından, kripto borsaları teminat davetleri yerine mecburî likidasyon fonksiyonuna sahip olmayı tercih eder, bu nedenle klasik bir piyasada kurulcu yatırımcıyı “arayarak” durumu kapatmak için daha fazla teminat ister.
Tasfiye ne vakit gerçekleşir?
Belirtildiği üzere, yatırımcı kaldıraçlı varlıkları için marj ihtiyaçlarını karşılayamadığında, durumları likide etmek zorunda kalır.
Bu olağanda piyasanın azamî “acı noktalarında”, bilhassa de alım satımlar kalabalık olduğunda meydana gelir. Daha spesifik olarak, bu durumun en yüksek ve en düşük düzeylerde, Piyasa Yapısı tarafından tanımlanan takviye ve direnç alanlarında, ayrıyeten ruhsal yuvarlak sayılarda ve büyük tutamaçlarda meydana gelmesi olasıdır.
Daha teknik olarak likidasyon, yatırımcının marjin hesabı daha evvel borsa ile üzerinde muahedeye varılan toplam süreç kıymeti yüzdesinin altına düştüğünde gerçekleşir.
10.000 dolarlık bir durumda 10x kaldıraç ile, sizi silmek için sadece yüzde 10’luk bir düşüş gerekir. İşleri daha da kötüleştirmek için, borsalar ekseriyetle tasfiye edilen süreçler için bir fiyat içerir.
Tasfiye nasıl önlenir?
Yatırımcılar konumlardan çıkmak için ziyanı durdur buyruğu kullandıklarında, esasen “bu süreçte katlanabileceğim azamî ziyan budur” deme disiplinini uygulamaktadır. Yanlışsız risk idaresi teknikleriyle birlikte kullanıldığında, geçersiz olduğu kanıtlanmış bir süreçten çıkmak, sizi ve sermayenizi kurtarabilecek ve öbür bir gün süreç yapmanıza imkan tanıyan güzel bir uygulamadır.
Likidasyon fiyatınızın bulunduğu yerden epeyce uzakta bir stop loss yerleştirmek likidasyon talihinizi değerli ölçüde azaltır. Bununla birlikte, stop loss’lar piyasa buyruğu olarak tetiklendiğinden, kaymaya maruz kalırlar; bu da teorik olarak, fiyatın çok bir senaryoda stop loss düzeyinizi geçebileceği ve potansiyel olarak likidasyona yol açabileceği manasına gelir.
Diğer bir seçenek de daha küçük süreç yapmaktır. Tarifi gereği daha küçük bir durum boyutunda süreç yapmak riskinizi azaltır ve buna bağlı olarak likidasyon bahtınızı azaltır.
Kaldıraç ve konum büyüklüğü el ele sarfiyat, bu nedenle daha küçük süreç yapmak daha az kaldıraca gereksinim duyacağınız manasına gelir, bu da likidasyon riskini azaltmanın diğer bir yoludur.
İşlem yaptığınız borsadaki vadeli süreçlere yönelik açık durumları izleyin, zira tarihî olarak yüksek açık konumlar bazen piyasanın çok kaldıraçlı olduğunun bir göstergesi olabilir. Piyasa gerilimi durumunda, bu konumlar likide edilebilir ve kriptonun kısa tarihinde çokça görüldüğü üzere ani bir çöküşe bile yol açabilecek bir kademelenmeye neden olabilir.
