Nakamoto Coefficient yahut öbür ismiyle Nakamoto katsayısı, ademi merkeziyetçiliği ölçer ve blokzinciri ağını bozmak için gereken asgarî node sayısını temsil eder. Yüksek bir Nakamoto katsayısı, bir blokzincirinin daha merkezi olmadığı manasına gelir.
Nakamoto Katsayısı Nedir?
Nakamoto katsayısı birinci olarak 2017’de eski Coinbase CTO’su Balaji Srinivasan tarafından resmi olarak tanımlanmıştır. Bu ölçüm, Bitcoin’in kurucusu olduğu varsayılan Satoshi Nakamoto’nun ismini almıştır. Bununla birlikte, Nakamoto katsayısı sırf Bitcoin’e mahsus bir ölçüm değildir. Bunun yerine, çeşitli blokzincirlerini tahlil etmek için bir Nakamoto katsayısı kullanılabilir.
Srinivasan’ın birinci planı, rastgele bir sistemin tam olarak ne kadar merkezi olmayan olduğunu belirlemenin niceliksel bir yolunu bulmaktı. Bunu hesaplamak için Gini katsayısı ile Lorenz eğrisini birleştiren bir metot önerdi. Bu ölçümler çoklukla ekonomik bir nüfus içindeki eşitsizliğe ve düzensizliğe bakmak için kullanılıyordu lakin Srinivasan’ın bunları blokzincir ademi merkeziyetçilik kavramlarına uygulamak üzere ihtilal niteliğinde bir fikri vardı. Nakamoto katsayısı, bu eşitsizlik ölçümlerinin blokzincir alt sistem tahlili ile birleştirilmesiyle oluşturuldu.
Nakamoto puanı, bir blokzincirinin kaç tane alt sisteme sahip olduğunu ve her bir alt sistemin denetimini ele geçirmeden evvel kaç tane varlıktan taviz vermeniz gerektiğini dikkate alır. Basitçe söylemek gerekirse, bir Nakamoto Coefficient, rastgele bir blokzincirini bozmak için gereken en az çabayı tanımlar. Yüksek bir katsayı, daha merkezi olmayan bir yapı olduğu için bir blokzinciri bozmanın daha güç olduğu manasına gelir. Bu ortada, düşük bir katsayı, bir sistemin büyük ölçüde merkezi olduğu ve kesinti riskinin yüksek olduğu manasına gelir.
Nakamoto Katsayısı Hesaplama
Bir Nakamoto katsayısını hesaplamak, kolay sayıları kolay bir formüle bağlamaktan biraz daha karmaşıktır. Bir Nakamoto ölçümünün resmi tarifi, muhakkak bir alt sistemdeki, alt sistemin denetimini ele geçirmek için orantılı denetim ölçülerini toplayabilen varlıkların en az sayısıdır. Bu katsayıyı hesaplarken kullanmanız gerekebilecek birkaç farklı teknik vardır. Tahlil etmek istediğiniz duruma nazaran Nakamoto katsayı formüllerinizi seçmelisiniz.
Her şeyden evvel, devralma için asgarî eşiği belirlemeniz gerekir. Bu noktada standart oran yüzde 51’dir. Lakin gerçek şu ki, tüm blokzincirleri kolay bir çoğunluğun denetimi ele geçirdiği bir sistem üzerinde çalışmaz. Kimi sistemler, sistemin değiştirilmesi konusunda ağın yüzde 60 yahut yüzde 75’inin birebir fikirde olmasını gerektirebilir. Bir puan aksini söylemedikçe, Nakamoto katsayısı formülünün asgarî eşiği olarak yüzde 51’i kullandığını varsayabilirsiniz.
Daha sonra, her çeşit blokzinciri alt sisteminin tehlikeye atılabileceği yolları düşünmelisiniz. Srinivasin, rastgele bir blokzincirinin altı başka alt sisteme bölünebileceğini önermektedir: Madencilik, müşteriler, geliştiriciler, borsalar, düğümler ve sahipler. Bu alt sistemlerin her biri, göz önünde bulundurmanız gereken kendi istatistiksel data setine sahiptir.
