Yapay zeka dünyasında işler kızışmaya başladı. Microsoft’un satın aldığı ChatGPT, Google Bard derken, pek çok mesleğin geleceği de sorgulanıyor. 21. yüzyılın mucidi olarak anılan Elon Musk ise yapay zeka (AI) yatırımından da geri kalmadı. ChatGPT’nin sahibi OpenAI’ın kurucuları ortasında yer alan Musk daha sonra bu projeden çekilmişti. 12 Temmuz’da yaptığı yeni bir duyuruda ise xAI isimli şirketinin yol haritasını açıkladı. Pek bu xAI nedir?
Firmanın kuruluş sayfasında yer alan bilgilere nazaran; xAI’ın kuruluş maksadı “kainatın gerçek tabiatını anlamak”. Pekala xAI bunun altını nasıl dolduruyor? 9 Mart resmen kurulan xAI’ın asıl gayesi, Chat GPT üzere programları bir üst düzeye taşımak.
Binlerce grafik işlemcisi satın aldı
Şirketin kuruluşuyla ilgili dedikodular ise bundan kısa bir müddet sonra milyarderin binlerce grafik işlemcisi (GPU) aldığının ortaya çıkması ile yayılmaya başladı. Musk’a birkaç sefer bu aygıtları neden satın aldığı sorulduğunda “Bu günlerde herkes köpeğine bile GPU alıyor” açıklamasında bulunmuştu.
Musk 2015 yılında kurucularından olduğu ve 2018 yılında ayrıldığı Open AI’ı uzun vakittir eleştiriyor. Tenkitlerinin odağında ise bu şirketlerin “ileride yapay zekanın neye dönüşeceğini anlamamaları” argümanı var. Musk geçen Nisan ayında Chat GPT-4’ten daha güçlü bir yapay zeka robotu yapılmaması gerektiği konusunda da şirketleri uyarmıştı.
Elon Musk kendini 21. yüzyılın mucidi olarak görüyor.Musk’ın şimdi tam olarak nasıl bir yapay zeka modeli ile karşımıza çıkacağı net değil lakin tıpkı Twitter’daki tezi üzere AI alanına da “buraları kurtarmak” için geliyor. Musk’ın 12 kişilik takımında Yapay Zeka Güvenliği Merkezi Yöneticisi Dan Hendrycks’in olması da dikkat cazip.
Financial Times’a nazaran Musk xAI’da Twitter’ı kullanarak yapay zekaya bir lisan modeli geliştirecek. Twitter’ın data seti bir yapay zekaya konuşma yetisi kazandırmak için inanılmaz bir hazine zira akla gelebilecek neredeyse her lisanda hizmet veriyor.
Musk’ın yeni yapay zeka projesinin kurucularından olan Yang attığı bir tweet’te deep learning süreçlerinde yapay zekayı yeni bir basamağa geçireceklerini söyledi.
Musk karışık hisler içinde
Elon Musk yapay zekayla ilgili karışık hisler içerisinde. Bazen insanlık için bir tehdit olarak gördüğünü, bazen de Tesla’nın geleceğinin AI’da olduğunu söylüyor. Musk bugün piyasada olan chat botların ise fazla politik doğrucu olduğunu argüman ederken karşılıklarını her vakit beğenmediğini vurguluyor. Musk’ın Open AI’dan 2018 yılında ayrılmasına karşın şirkete bağış yapmaya devam ettiğini de anımsatalım.
Musk ve takımı xAI için yeterli mühendisleri toplamaya başladı bile. Firma şu an için müracaatlara 3 hafta içerisinde yanıt verebildiğini söylüyor. Yapay zeka terminolojisinde xAI’ın bir karşılığı var. (Explainable artificial intelligence) Yani açıklayıcı yapay zeka olarak Türkçeye çevrilebilir. IBM’e nazaran; açıklanabilir yapay zeka, kullanıcıların algoritmadan çıkan sonuçlara güvenmesini amaçlıyor ve evvelki yapay zeka uygulamalarının “ön yargılarını” kırmak istiyor. Bu noktada açıklayıcı yapay zekanın farklı tipte dallara nazaran başka ayrı uyarlanabileceğini de anımsatmakta yarar var. Bugün kullandığımız chat botlar her bahse karşılık vermeye programlı, xAI’ın farklı alanlarda özelleştirilmiş yapay zekalardan bahsettiğini söyleyebiliriz.
Ayrıca xAI’ın çıktılarını insanlara açıklama üzere bir çabası de bulunuyor. Bu açıklama sorunu aslında yapay zekanın temeli olan “kara kutu” konseptini zorlamakta. Bugün yapay zekaya sorulan bir soru, yapay zekanın “kara kutu” ismi verilen kalbine iletiliyor. Bu kara kutu bir sonuca varıyor ve bu sonuç kullanıcı ile paylaşılıyor, xAI’ın bu kara kutunun karar verme düzeneğini şeffaflaştırması beklenmekte.
Bir makinenin aldığı kararların sebeplerini kullanıcısına aktarması konsepti 1970’lere kadar gidiyor. Bugün pek çok akademisyen xAI’ın geliştirilmesinin AI’ın gelişiminin önündeki büyük pürüzlerden biri olduğunu düşünüyor.
Kaynaklar: The Verge, Financial Times, IBM, Vilone, Giulia; Longo, Luca (2021) “Notions of explainability and evaluation approaches for explainable artificial intelligence”
