“Zengin misin” sorusu yöneltildiğinde milyarderler ne yanıt vereceklerini biliyorlar yahut düşük fiyatla çalışan çalışanlar de… Ama ABD’de “sıradan zenginler” ortasında güçlü olmadığını düşünenler mevcut. Bir kısmı fakir olduğunu söyleyecek kadar da ileri gidiyor. Uzmanlar, bir noktada bu durumun bütün ülkenin sıkıntısına dönüştüğüne dikkat çekiyor.
New York, Phoenix, Memphis üzere ABD’nin görece varlıklı kentlerinde avukatlık, doktorluk ya da diş hekimliği yapıyorlar. Bazısının kendi inşaat firması var, birtakımı da burger zinciri sahibi. Birçok Amerikalının emekli olunca yerleşmeyi hayal ettiği kasabalardaki tatil köylerinde konutları var. Kimisi genç, kimi yaşlı, Demokrat ya da Cumhuriyetçi. Bu kadar farklılığın ortasında iki tane ortak özellik var: Zenginler ve de o denli olduklarını düşünmüyorlar…
Yüzde 25’i fakir olduğunu düşünüyor
Bloomberg, varlıklı olduğu kanıtlanabilen binden fazla Amerikalıyla geniş bir araştırma yaptı. Yıllık geliri en az 175 bin dolar düzeyindeki bireyler araştırmaya dahil edildi zira bu meblağ şahısları ABD’li vergi mükelleflerinin birinci yüzde 10’una sokuyor. İştirakçilerin yarısı “rahat” olduğunu, yüzde 25’i zengin/çok güçlü olduğunu ve öteki yüzde 25’i de yoksul/çok fakir olduğunu/kıt kanaat geçindiğini belirtti. İştirakçiler ortasında düşük oranda da olsa 5 milyon ve üzeri kazandığı halde fakir olduğunu düşünenler de var.
Zenginler ortasında New York üzere metropollerde tutunamayıp daha ucuz yerlere taşınanlar var. Fotoğraf: FreepikAnkete dahil edilenlerin düzgün işleri, konutları ve emeklilik için birikimleri var. Hatta bir kısmı sıkı çalışmayla “eski tip Amerikan Rüyasını” gerçekleştirmiş. Fakat bunlara karşın parayla ilgili kaygıları olduğunu lisana getirenler az değil. Bunda ABD’deki yüksek enflasyonun da tesiri kelam konusu. Eğitimin, otomobilin, seyahatin, besinin kıymetli olduğu bu devirde ankette iştirakçilerin yarısı parayla ilgili tasası olduğunu lisana getirdi. Fakat “sıradan zenginler” ortasında varlıklı olmadığını düşünenler ise enflasyondan bağımsız bir sıkıntı.
Zenginlerin kitlesel halde tatminsiz oluşu zenginlerin sorunu üzere görülebilir ancak araştırmacılar burada öteki bir noktaya değiniyor. Problem, Amerikan kapitalizminin çöküşüne dair sinyal olarak yorumlanıyor. ABD’deki üst hareketliliğin çöküşüne ve son yıllarda ülkede bir servet inşa etmenin artık eskisi kadar kolay olmadığına dair çok şey yazıldı ve söylendi. Burada araştırmacıların ve gazetecilerin üzerinde durduğu soru şu: “Bütün bunları gerçekleştirip güçlü olanlar aslında varlıklı olmadığını düşünüyorsa bu durumda bahse bahis kısımların dışında kalan bizler ne olacağız?”
‘Sıradan zenginler’ ne diyor?
Anketin asıl maksadı, giderek genişleyen “sıradan zenginler” sınıfının büyüklüğünü anlamak ve bu bölümün ortasında kendini fakir hissedenlerin sayısının neden bu kadar fazla olduğunu saptayabilmek. Bu nedenle iştirakçilere ülkenin öteki bir yerine taşınmaları halinde daha varlıklı hissedip hissetmeyecekleri de soruldu. Fakir olduğunu düşünenlerin yüzde 10’u bu soruya evet yanıtını verirken, yüzde 15’i ise aksi cevap verdi.
Ankette en çok karşılaşılan durum ise, yanıtının “evet” ya da “hayır” olması gerekirken “Zengin misin” sorusuna net bir “evet” yahut “hayır” cevabı gelmemesi.
Florida’da yaşayan emekli Debra Corbin, 67 yaşında. Meskeninin bedeli 1.3 milyon doların üzerinde. “Zenginlik öznel bir şey bence. Mesela memleketim Ilinois’te güçlü hissediyorum lakin burada o biraz zor” diyen Corbin, “Çünkü burada milyarderler yaşıyor” demekte.
Yüksek gelir kümesindekilerin bir kısmı zenginliği parayı hiç düşünmemek olarak tanımlıyor. Fotoğraf: Freepik53 yaşındaki avukat James Bramble ise, Salt Lake City’de yaşıyor ve yıllık çıkarı 350 bin dolar. Bramble, “Zengin hissetmek için artık parayı hiç düşünmüyor olmanız lazım. Mesela hayatınızın geri kalanında çalışmamanız ve bu halde pek güzel yaşayabilmeniz gerek. Ben şimdi o düzeyde değilim” değerlendirmesini yapıyor.
54 yaşındaki tüketici davranışları analisti Tom Thompson da eşi ve bir oğluyla Dallas’ta yaşıyor. Konutun yıllık geliri 450 bin dolar. Thompson, oturdukları 400 bin dolar pahasındaki mesken ile Hawaii’deki yazlığa karşın varlıklı oldukları kanaatinde değil. Bilakis, gelirin artmasının, ödemelerin de yükselmesine neden olduğunu söylüyor. “Durumumuzun çok âlâ olduğunu biliyorum lakin pandemi başladığından beri eşim de maaşına artırım almadı, ben de” diyen Thompson, gelirlerinin artan ödemeleri yakalamadığına işaret ediyor.
ABD’de orta sınıf geliri 2020’de yıllık 90, 131 bin dolar olarak belirlenmişti. 2018 datalarına nazaran ise, düşük gelir 48 bin 500 dolar, yüksek gelir (haberde ankette ‘sıradan zenginler olarak vurgulanan sınıf) ise 145 bin 500 dolar.
Kaynaklar: Bloomberg, Yahoo Finance
