Finlandiya merkezli finans kuruluşu Danske Bank, ortodoks siyasetlere geri dönerek kendine beyaz bir sayfa açmaya çalışan Türkiye iktisadı hakkında değerlendirmelerini paylaştı. Yayımladığı 2 sayfalık raporda, TCMB’nin faiz artırımlarına yönelik kestirimlerini de paylaşan Danske Bank, uzun müddettir ‘rasyonel olmayan’ iktisat siyasetleri uygulayan Türkiye’nin ‘rasyonel’ tabana dönüş yolcuğunun zorlayıcı olacağını da yazdı. TCMB Lideri Erkan ve Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’in günlerinin ise sayılı olabileceği iddiası, raporda dikkat çekti.
Kişisel Tercihler Merkez’in Prestijini Aşındırdı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın düşük faiz tercihinin şahsî bir tercih olduğuna değinen raporda, bu politikayı uygulamak için Türk iktisadında feda edilen birtakım şeylerin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın prestijini aşındırdığı yorumunda bulunuldu.
Uygulanan düşük faiz siyasetinin bir sonucu olarak enflasyonun süratle yükseldiğini ve döviz rezervlerinin süratle gerilediğine dikkat çeken Danske Bank, yabancı borçlanmaya dayananların bilhassa yine finansman talihinin azaldığını ve kritik bir döviz krizi riskinin ülke içinde var olduğunu belirtti.
Merkez’in Kura Müdahalesi Daha Seyrek
Düşük faiz ısrarının Türkiye’yi bir kısır döngü içerisine soktuğunu söz eden analistler, bu siyasetin kredi kanalları üzerinden talebi ve münasebetiyle kıymetsiz TL’ye karşın ithalatı artırdığını ve cari açığı büyülttüğünü yazdı.
28 Mayıs’ta gerçekleşen seçimlerin arından iktisadın dümenine geçen Mehmet Şimşek ve TCMB Lideri Hafize Gaye Erkan ikilisinin prestijli bir bankacılık geçmişleri olduğunu söz eden Danske Bank, bilhassa bu atamaların akabinde dövize yapılan müdahalenin daha seyrekleşerek yapay olarak bedel kazandırılmış olan TL’nin özgür bırakıldığını belirtti. Yüzde 8,5’ten yüzde 15 düzeyine yükseltilerek hala enflasyondan düşük düzeyde olan siyaset faizinin, TL’deki bedel kaybına dayanak çıktığını yorumu yapılırken, kura yönelik seyrekleşen Merkez müdahalesinin temmuz ayı prestijiyle tekrardan başlamış üzere gözüktüğü söz edildi.
Hafize Gaye Erkan’ın Merkez döviz müdahalesini bıraktı yorumunun akabinde, kamu bankaları aracılığıyla 1 milyar dolar satıldığına dair savların ortaya çıkmasıyla birlikte Danske Bank tarafından yapılan “Temmuz’da müdahale tekrar başlamış üzere görünüyor” yorumu, yeni Merkez Başkanı’nın tabirleri ile çelişiyor üzere gözüküyor.
Şimşek ve Erkan’ın Günleri Sayılı Olabilir
Peki nitekim ortodoks iktisat siyasetlerine dönüldü mü? Raporda bunun karşılığı net olarak verilmiyor lakin kimi ihtarlar bulmak mümkün.
Öncelikle faiz artırım patikasına geri dönen ve PPK tutanaklarından da bunu net bir formda okuduğumuz TCMB’nin faiz artırımı için fırsat kolladığı muhakkak. Lakin bunu süratli bir halde yapmıyorlar.
Raporda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 28 Mayıs seçimlerinin akabinde faiz siyasetinden dönülüp dönülmeyeceğine dair sorulan bir soru üzerine “Ben hala aynıyım.” cevabını verdiği hatırlatılıyor. Bu bağlamda, yeni iktisat idaresinin tam bağımsız olamayabileceği ve büyümenin beklentinin altında kalması halinde “günlerinin sayılı olabileceği” söz edildi.
Faiz Yüzde 25 İle Tepe Yapacak
TCMB tarafından faizlerin çıkartılacağı düzeye yönelik iddialarına de raporda yer veren analistler, gelecek üç toplantıda Merkez’in faizleri her bir toplantı içi 250 baz puan artıracağı ve yüzde 22,5’e çekeceğini, bununla birlikte faizlerin 2023’ün son çeyreğinde yüzde 25’e çıkarak doruğa ulaşacağı kestirim edildi.
